پوسترها
پوستریک اثرچاپ و تکثیر شده است از یک موضوع ، درباره یک رویداد یا واقعه خاص جهت اطلاع رسانی به قشر گسترده ای از مخاطبین جامعه ، ارایه می‌شود . ” پوستر ” گونه ای دیگر از زیر مجموعه‌های هنر گرافیک است با سابقه بسیار قدیمی‌در تخته اعلان ، آگهی دستی ، برگه نمایش ، باسمه چوبی و جز اینها ، ولی از زمان ابداع لیتوگرافی رنگی با ویژگی‌های جدید بطور مثال طرح ساده و رنگ بندی تند ) مطرح شده است . اگر چه نخستین پوستر انگلیسی در سال ۱۸۷۱ میلادی توسط” فدریک واکر ” به روش حکاکی روی چوب تهیه شد ، ولی ” ژول شره” فرانسوی را باید ” پدر هنر پوستر ” دانست . سپس
″ تولوز – لوترک ” اهل فرانسه (۱۸۶۴-۱۹۰۱ م ) تحت تاثیر ” ژول شره ” و با بهرگیری از باسمه‌های ژاپنی عرصه تازه ا ی را در برابر هنر پوستر گشود.
” تولوز لوتـر ک ” طراح پوستر ، با سمه ساز و چاپگر اهل فرانسه ، اگر چه وی فقط ” سی و دو پوستر ” و تعداد کمی‌آگهی ، کتاب و جلد صفحه موسیقی و …. طراحی کرد اما نقش مهمی‌در شکل گیری و تحویل طراحی پوستر مدرن داشت .در سال۱۸۹۱ میلادی اولین پوستر خیره کننده خود را برای مجله در” مولن روژ” طراحی کرد که بلافاصله موجب شهرت او شد . پیشگامان این هنر در کوشش‌های خود برای تلفیق مقاصد هنری و تبلیغاتی به ضرورت طراحی ساده و قوی پی بردند . در پیش تر از خلق پوستر توسط این هنرمندان ، آگاهی دادن خبر توسط تخته‌هایی به ابعاد ۷۵*۶۰ و فقط به صورت نوشتاری و قابلیت تک رنگ ویا دو رنگ امکان پذیر بود . حالتی گردن آویز داشت که به مثال پیراهن داخل سر می‌رفت . قسمتی در جلوی سینه او قرار می‌گرفت و قسمت دیگر آن به پشت کمر آویخته می‌شد ، در شهر مشغول به قدم زدن می‌شدند و مردم آن را مطالعه می‌کردند .
پس از جنگ جهانی دوم ، هنر پوستر در مراکز تحول اولیه اش ( فرانسه – انگلیستان – روسیه و آلمان ) محدود نماند . به خصوص ، لهستان ، کوبا ، ژاپن و بسیاری از کشورهای ” جهان سوم ” در این عرصه در خشیده اند . در ایران نیز از دهه ۱۹۶۰ میلادی ، هنر پوستر با آثار ” مرحوم مرتضی ممیز ” و چند تن از استادان و طراحان گرافیک وارد مرحله تحول جدی خود شد . گر چه هنوز نمی‌توان از مکتب پوستر سازان ایرانی نمونه‌های ارزشمندی از هنر خود را ارایه داده اند . برای پوستر نمی‌توان ابعاد قرار دادی منظور کرد ولی جهت نصب بر روی تابلوهای اعلانات غالباٌ ابعاد استاندارد ۷۰* ۵۰ ویا ۱۰۰*۷۰ را رقم می‌زنند . به همین خاطر پوسترها در همه جای دنیا به صورت عمودی تعریف شده است .
طراحی بردهای درون شهری جهت نصب پوستر تابع این ابعاد استاندارد است یعنی نسبت چند ۵۰ سانت به طول و چند ۷۰ سانت به عرض . ولی در خصوص پوسترهای فانتازیست این ابعاد بصورت آزاد عمل می‌شود که امروزه بسیار شاهد آن هستیم . پوستر از جمله متداول ترین نوع ساختار گرافیکی است که معمولاٌ از دو عامل مهم ” پیام ” و ” تصویر ” تشکیل شده است .عملکرد پوستر ارتباط برقرار کردن میان افراد جامعه با موضوع تبلیغ می‌باشد . در بیشتر مواقع حامل پیام و آگهی دادن یک خبر و اطلاع ، بصورتی که بیانگر رویداد در گذشته و یا زمان حال ویا نوید از خبر در آینده باشد .
“پوسترها ” به گونه‌های مختلف تقسیم می‌شود:
۱- پوستر با عناوین ” شناختی ” : ( مثل پوسترها ی بازیکنان فوتبال ، معرفی شهرهای دیدنی و…).
۲- پوستر با مطالب و عناوین ” خبری ” : ( بطور مثال پوستر با عناوین جشنواره و سمینارها و….).
۳- پوستر با عناوین ” آموزشی و تربیتی ” : ( مثلاٌ نمایشگاه لوازم آموزشی و کمک آموزشی – پوستر بهداشت و سلامتی)
۴- پوستر با عنوان ” فراخوان ویا دعوت به بازدید ” : ( مثل فراخوان و یا دعوت به سمینار – فعالیت هنری و…).
۵- پوستر جهت” اطلاع رسانی” : ( کمک به مردم محروم و زلزله زده بم – عناوین سیاسی – فرهنگی و…).
۶- پوستر با موضوع ” اقتصاد و تجارت ” : ( پوستر برای فعالیت تجاری مثل عطرها – پوشاک – فروش فوق العاده محصولات یک موسسه – تبلیغ ساعت‌های …).
طبقات اجتماعی بیننده ، نوع رنگ ، فونت نوشتاری ، ایجاد فضا و حتی قطع و اندازه پوستر نیز انتخاب می‌شود .
عناصر مهم در طرح یک پوستر :
الف) توازن: ایجاد ارتباط بصر بین عناصر تشکیل دهنده پوستر که به دو صورت می‌باشد ۱- توازن سنت یا توازن متقارن که بیشتر بومی‌و سنتی و به صورت آرامش دهنده می‌باشد .
۲- توازن غیر سنتی و یا غیر متقارن : دراین شیوه از کار تحرک و سر زندگی از ویژگی‌ها ی این بخش می‌باشد .
ب )- وحدت: تمام قسمت‌های پیام رسان باید نوعی یگانگی را نشان دهد ، برا ی رسیدن به وحدت باید به موارد زیر توجه کرد و آن را به کار گرفت .
۱- تداخل بخش‌های پیام رسان در یگدیگر برای آسان کردن و سیال نمودن یک بخش در بخش دیگر .
۲- استفاده از زمینه پشت کار .
۳- استفاده از زمینه به عنوان یک محدوده یک دست یا فضای خالی ( زیر ساخت جهت نشست بهترکار ).
ج)- حرکت: شکل دادن به اجزاء متشکله باید به گونهای باشد که بی اختیار نگاه بیننده از یک سوء به سوی دیگر همانطور که مورد نظر طراح بوده جلب شود .
موارد زیر در ایجاد حرکت نقش اساسی دارند .
۱- بکار بردن خطوط جهت دار که چشم را هدایت کند .
۲- اضافه کردن تصویری که حرکت را تداعی کند .
۳- گروه بندی عناصر موجود در کار .
د)-تاکید:اختصاص در جات متغیر از اهمیت نسبت به عوامل متعدد تشکیل دهنده پوستر را تاکید می‌گویند.
این کیفیت از عوامل زیر بدست می‌آید:
۱-استفاده از اشکال زیر ساختی متناقض در پشت تصویر یا قرارگیری حروف در زیر کار .
۲- استفاده از فضای باز به مقدار زیاد .
۳- استفاده از اندازه و رنگ‌های متضاد در ایجاد فونت .
۴- ترکیب و ایجاد یک عنصر بزرگ تر در تصویر .
۵- تغییر در ایجاد فونت به گونه ای که بتواند در بطن پوستر تاکید و توجه بیشتری را تداعی کند .
۶- جاذبه مخصوص یا یک احساس یا بیان یک عقیده در جهت جذب بیننده و هدایت و حرکت او .
۱- توجه بینده را به خود جلب کند و وی را به پیگری و خواندن آن ترغیب کند .
۲- به شیوه ای منطقی دارای نظم باشد .
۳- مخاطب را در برابر خود متوقف کند (حداقل زمان برای نظاره ۱۵ ثانیه را بتواند در دید مخاطب ایجاد کند ) .
۴- به خوبی مخاطب خود را بشناسد .
۵-بتواند با مخاطب خود ارتباطی بی واسطه بر قرار کند و معما گونه و گنگ نباشد .
۶- خوانا بودن مطالب و حروف را دارا باشد .
۷-آمیزش جذابی از حروف و تصاویر را به نمایش بگذارد .
۸- به خوبی عناصر اصلی طراحی را به خدمت بگیرد .
۹-بتواند به نحو احسن مفهوم اصلی پیام را به مخاطبین خاص خود منتقل کند .
۱۰- علاوه بر دید بصری ، تفکر مفهومی‌را نیز در بیننده القا کند .
به هر شکل پوسترها باید به گونهای باشند که بتوانند در انتقال پیام تاثیر گذار باشند .
در شروع کار پوستر قبل از هر کاری باید فکر و تجسم دقیقی از آنچه می‌خواهید بر روی کاغذ به صورت طرح اولیه منعکس کنید ، داشته باشید .
اطلاعات مهم و کلیدی را انتخاب کرده و به نسبت اولویت آنها را طبقه بندی کنید .
فضای رنگی را به تناسب موضوع در کنار یک کاغذ یادداشت نموده و سپس چیدمان‌های تصویری که از قبل در ذهن شما انتخاب شده است و یا می‌خواهید طراحی کنید ، در کادر پوستر خود چیدمان کنید .
نقطه کانونی و یا نقاط طلایی که می‌تواند بیشتر مخاطبان را جذب پوستر اجرای شما نماید را در نظر بگیرید.
شیوه نوشتاری ، انتخاب فونت و یا طراحی و اجرای فونت ، تاکید‌ها ، اشارات و غیره … را در طراحی اولیه پوستر خود نشان دهد .
پس از اتود اولیه ، شروع به اجرای طرح محکم و مطالعه شده ، می‌توانید برای اجرای کار ، قدم اولیه را بر دارید .
اکنون ایده اصلی پوستر شما با عناصر ترکیب یافته ای چون : اولویت‌های نوشتاری ، تصویری ، فونت‌ها و اشارات و غیره با هم هماهنگ هستند.
علاوه بر موارد ذکر شده موارد مهم دیگری چون : شناخت ظرفیت‌های بصری گوناگون چون خط ، حجم ، تعادل ، توازن ، تقارن و غیره ….، اهمیت خود را د ارا می‌باشد . شناخت‌هارمونی رنگ‌ها و متناسب ساختن آن با موضوع پوستر و یا محیط تاثیر گذار بر آن ، دارای اهمیت ویژه ای می‌باشد . یا می‌توان گفت شناخت منطقی خاصیت رنگ‌ها و تاثیر روانی آن بر دید بصری مخاطب بسیار موثر در جذب دید بیننده خواهد بود .
در آخر باید بر این موضوع تاکید کرد که چیدمان فاصله حروف اصلی ، نسبت به لبه‌های کار در سه سمت : چپ ، راست و بالا با فاصله ۵/۲ سانتیمتر و در قسمت پایین کادر پوستر ۳ سانتی متر می‌باشد .
پوسترها با هر عنوانی که باشند باید حس و عواطف هنرمند را در خود جای دهند و هنرمند متعهد به دور از موضوعات رایج در بازار و کلیشه ای ، باید خلاق و نوآور باشد و همیشه آماده ارایه موضوعات جدید با تکنیک‌های نو ، برای مخاطبین خاص خود باشند.
لذا هنری جای تفکر و تامل دارد که بتواند با جامعه اطراف خود بر خوردی تازه و ارتباطی سازنده داشته باشد . در غیر این صورت مثل آب راکدی می‌ما ند که بعد از مدتی می‌گندد. گل زیبا است ولی اگر یک گل را به صورت مداوم و توسط اشخاص متفاوت در طول بیست سال ببینید ، دیگر آن گل برای شما زیبای روز اول را ندارد و چه بسا تنفری در شما به وجود می‌آورد که نتایج آن جبران ناپذیر است .
سعی و تلاش یک هنرمند باید براساس استانداردها و سا ختار‌های تعریف شده ، ولی با معیار و اسلوب جدید باشد .به واسطه همین توضیحات بر خود لازم می‌دانم بر این موضوع تاکید داشته باشم ، همیشه یک گرافیست دانشجو خالق زیبای کمال نیست بلکه سعی می‌کند تا با داده‌های فکری و تجارت دیگران بر معلو مات و خلق آفرینش‌ها و آثار خود بیافزاید .
در بخش پوستر ضمن بیان تعاریف و مضامین مرتبط ، به آشنای با فعالیت‌های دانشجویی می‌پردازیم تا به قطرهای از این دریای بیکران بسنده کنیم .
