گرافیک چیست ؟
تعریفی اجمالی از گرافیک
عنوان گرافیک از واژه ی یونانی (GRAPHEIN)گرفته شده که به معنای حکاکی، نگاشتن،طراحی و رسامیاست.گرافیک ازجمله هنرهایی است که با امر سفارش رابطه ی مستقیم دارد و فعالیت هرطراح گرافیک هنگامیآغاز میشود که وی سفارشی از یکی از حوزههای صنعتی،فرهنگی یا اجتماعی دریافت کند.سپس با دانش وقدرت خلاقه ی خود،کار را به فرجام رساند.
طراحی گرافیک هم اکنون در زندگی انسانها حضور محسوس و گسترده یافته است.امروزه طراحی گرافیک ،در سینما وتلویزیون،نشریات،آگهیهای تبلیغاتی و تجاری،علایم راهنمایی و رانندگی،بسته بندی کالاها،تابلوها،ویترین فروشگاهها و حتی معماری و آرایش شهرها،تزئین خانهها وطراحی پارکها ونظایر آن به کار میرود.
گرافیک هنری است که مرزها را در نوردیده از زبانی بین المللی وغالبا ثابت ویکسان بهره مند است.درمجموع گرافیک هنری جدی و در خور تامل است،به گونه ایی که هرملیتی برای معرفی وبیان فرهنگ خود ناگزیر باید بدان توجه واهتمام نماید.
……………..
گرافیک به معنای امروزی حدود صدسال سابقه دارد،اما پیشینه ی آن را بدون توجه به تعاریف امروزی در دوران گذشته نیز میتوان جست و جو کرد.تحولات عمده ی این هنر را در طول تاریخ میتوان به سه دوره ی کلی به شرح زیر تقسیم کرد :
1 – از آغاز تا اختراع ماشین چاپ(قرن پانزدهم میلادی) : خطوط تصویری هیروگلیف از اولین دستاوردهای گرافیکی بشر بوده است.اما بطور کلی بسیاری از نقوشی که در گذر زمان به دست صنعتگران ،معماران و دیگران پدید آمده اند آثاری هستند که ویژگیهای گرافیک در آنها به روشنی مشهود بوده ومیتوان آنها را جزیی از این هنر به شمار آورد.درنتیجه در طراحی تزئینات در معماریهای تاریخی به نوعی ویژگیهای گرافیک نیز مشاهده میشود.که بسیاری از طراحان معاصر گرافیک از این نقوش در آثارخود بهره جسته اند.
حضور گرافیک در عرصه ی کتاب آرایی نیز به دلیل اهمیت وارزش ویژه ی آن،بسیار چشم گیر وپویا بوده است.بسیاری ازکتابهای علمی،ادبی،مذهبی و مانندآن در طول زمان باذوق وهنر،هنرمندان تصویرساز،مذهب،صفحه آرا،صحاف ونقاش روی جلد بازیبایی ورنگ ولعاب خاص عرضه میشدند.که ازنمونههای آن میتوان :شاهنامه ی فردوسی،کلیله ودمنه ودیوان حافظ وکتاب ارژنگ اثر مانی،متفکر ومصلح ایرانی اشاره کرد.
2 – پس از اختراع ماشین چاپ تا انقلاب صنعتی در اروپا : بااختراع ماشین چاپ در اواسط قرن پانزدهم میلادی گرافیک معنایی وسیع تر یافت.گوتنبرگ با اختراع دستگاه چاپ که در آن ازحروف متحرک استفاده میشد جهان را وارد عرصه ی جدیدی از هنرگرافیک کرد.اوبا طراحی حروف لاتین وچاپ انجیل،نخستین اثرگرافیکی جدیدرا پدید آورد.اهمیت وارزش این وسیله آن بود که دیگر تکثیرکتاب نیاز به شیوههای پرزحمت دست نویس نداشت.
کتابهایی که با ماشین اختراعی گوتنبرگ تکثیرمیشدبه شیوه ی ابتدایی وفاقد تصویربودند.اما دیری نپایید که روشهای تلفیقی یعنی چاپ چوبی که در قرون گذشته نیز رواج داشت،درکنار صفحات چاپی قرار گرفت.
3 – پس از انقلاب صنعتی تا عصر حاضر : گرافیک به شکلی که امروزه میشناسیم از زمان انقلاب صنعتی در اروپا،یعنی قرن نوزدهم میلادی به وجودآمد.در این زمان با پیشرفت فنون چاپ وکاغذسازی وامکان استفاده از نقوش تزئینی وتصاویر بدیع،به همراه متن نوشته شده ،فصلی نو در هنرگرافیک پدیدارشد.
طراحی حروف،طراحی پوستر،بسته بندی،سربرگ،کتاب ومانند آن،مجموعه ی آثاری بودند که رفته رفته شکل تازه وصحیح خود رامییافتند وبه هنر گرافیک معناومفهوم جدید میبخشیدند.دو هنرمند معروف که دراین باره دست به تجربههای ارزشمندی زدند((تولوز لوترک))نقاش وطراح فرانسوی و ((ویلیام موریس))طراح وصنعتگر انگلیسی بودند.
بااختراع وتوسعه ی تکنولوژی رایانه،در نیمه ی دوم قرن بیستم هنرگرافیک باامکاناتی جدید باکارکردهایی وسیع تر پابه عرصه گذاشت وبدین ترتیب،طی مدتی کوتاه به رشدی روزافزون دست یافت.
مصرف گرایی مضاعف،افزایش جمعیت شهری،تعدد رسانههای جمعی،رشد وتنوع کالاهای تولیدی،رقابت در حفظ وتوسعه ی سرمایه ومانندآن،ازعوامل اصلی رشدهنر گرافیک در دهههای اخیربوده است.طراحی گرافیک به شیوه ی مدرن در ایران از حدود سالهای 1340شمسی شکل گرفت.این حرکت اغلب مرهون کوششهای ((مرتضی ممیز)) و ((صادق بریرانی))بود.
گرافیک بخشها وگرایشهای مختلفی دارد که در اینجا بخاطر طولانی نشدن مطلب هر شاخه را با یک عکس معرفی میکنم:
طراحی نشانه(آرم)
……………………………
بسته بندی
پوستر
…………………………..
تقویم
…………………………..
گرافیک محیطی
…………………………..
طراحی حروف
………………………
پوستر
………………………….
تصویرگری
………………………..
صفحه آرایی
……………………………
در پایان،یادآوری این نکته ضروری است که طراح گرافیک درتمام مراحل کار خود باید تاحدودی با جنبههای فنی چاپ ودیگر مسائل مربوط به آن آشنا باشد.